Het Schulpengat

Verschillende vaargeulen hebben de eeuwen door toegang gegeven tot het Marsdiep, waarvan het Schulpengat, het Molengat en het Westgat de meest bevaarbare routes bleken te zijn. Als parallel aan de kuststrook Vanaf Callantsoog naar Den Helder wordt gevaren vaar je zo het Schulpse Gat of het Schulpengat in, de vaargeul die genoemd is naar de vele schelpen die op de bodem van de geul te vinden zijn. De schippers die door het Schulpengat navigeren moeten letten op de aanwijzingen van de kapen en vuurtorens op de kuststrook. Aan de linkzijde dreigen de Haaksgronden. Eerst Zuiderhaaks en daarna Noorderhaaks met de Razende Bol. Vele schepen zijn in dit gebied gestrand. Er zijn duizenden schepen door het Schulpengat gevaren. Het vastlopen van de Triton bij de Uiterton in het Schulpengat op 7 maart 1859 was maar een onbetekenend voorval. Het stoomschip dat een geregelde dienst voer op Batavia verloor slechts een ketting en een anker, het was echter de aanleiding voor de redactie van het Algemeen Handelsblad om de zandgronden onderdeel te laten worden van een politieke discussie tussen de regering en Amsterdam met als inzet: het doorgraven van het smalste deel van Nederland. De tegenvallende handelsbelangen van Amsterdam moesten zwaar wegen in het debat en dat deden ze ook, al werd door tegenstanders van de doorgraving gesteld dat de sterk gedaalde effectenbeurs een aanleiding is geweest, maar dat argument kon geen hout snijden. De concurrentiepositie met Rotterdam was wel een valide argument. De zeeschepen konden in Rotterdam immers sneller hun goederen kwijt. De route door het Schulpengat via Nieuwediep door het Noord-Hollands Kanaal naar Amsterdam, was immers veel omslachtiger, gevaarlijk vanwege de Haaksgronden die gepasseerd moesten worden en vooral tijdrovend. De doorgraving is er gekomen. De Tweede Kamer stemde in 1862 in met het wetsvoorstel tot het maken van het kanaal door Holland om zijn smalst. Ondanks dat in 1864 nog betoogd werd dat het Schulpengat diep genoeg was om zelfs een Oostenrijks eskader van zes schepen met een diepte van 75-80 palmen door te laten, is het Noordzee kanaal in 1867 geopend en daarmee nam het belang van het Schulpengat af, al blijft het nog steeds de belangrijkste vaargeul om vanuit het zuiden de kop van Noord-Holland en Texel te bereiken.